KAN IK ALS ERFGENAAM VAN DIE LASTIGE VEREFFENAAR OF EXECUTEUR AF?

Het beneficiair aanvaarden van een nalatenschap heeft een groot voordeel ten opzichte van het zuiver aanvaarden: je staat niet met je privé-vermogen in voor schulden van de nalatenschap. Voor minderjarigen en  onder bewind gestelden geldt, dat enkel beneficiair aanvaard kan worden. Dit brengt echter wel met zich mee, dat vereffend moet worden.

De vereffening is een traject dat ook weleens vergeleken wordt met een faillissement. Feitelijk komt het erop neer, dat alle bezittingen worden verkocht (voor zover nodig) en dat de schulden worden betaald. Hetgeen vervolgens nog over is, wordt onder de erfgenamen verdeeld. Een nalatenschap kan worden vereffend door de erfgenamen gezamenlijk of door een door de Rechtbank te benoemen vereffenaar. Ook in geval van een onbeheerde nalatenschap, kan door de Rechtbank een vereffenaar benoemd worden.

Je kunt dus als erfgenaam of schuldeiser met een vereffenaar te maken krijgen, terwijl je het niet eens bent met de manier waarop die persoon handelt. Het kan voorkomen dat je en vereffenaar niet vertrouwt of dat je om een andere reden wil, dat er een andere vereffenaar wordt benoemd, die de nalatenschap moet vereffenen. Kan je de Rechtbank dan om een andere vereffenaar vragen?

Ontslag vereffenaar

Op grond van de wet kan een door de Rechtbank benoemde vereffenaar worden ontslagen in ge volgende gevallen:

1. op eigen verzoek;
2. om gewichtige redenen, op verzoek van een medevereffenaar, een erfgenaam, een schuldeiser van de nalatenschap of het openbaar ministerie;
3. ambtshalve (omdat de rechter vindt dat het nodig is).

Wanneer je als erfgenaam of schuldeiser van een vereffenaar af wil, moet er dus sprake zijn van een gewichtige reden. Over de vraag wanneer daarvan sprake is, is in de Rechtspraak in het verleden door verschillende Gerechtshoven geoordeeld. Uit die rechtspraak blijkt, dat de gewichtige redenen die voor ontslag van de vereffenaar nodig zijn, dezelfde zijn, als wanneer je een (in het testament benoemde) executeur zou willen ontslaan. Daarbij is geoordeeld dat in de volgende gevallen van gewichtige redenen sprake is:

• indien de vereffenaar in ernstige mate tekortschiet in de nakoming van zijn verplichtingen of daartoe ongeschikt is.
• wanneer van één of meer van de erfgenamen, in principe als gevolg van een tekortschieten van de vereffenaar in het nakomen van zijn taak, niet kan worden gevergd dat de nalatenschap waarin zij deelgenoot zijn nog langer wordt beheerd door de aangestelde vereffenaar.
• een diepgaand, niet aanstonds weg te nemen wantrouwen van de erfgenamen in de vereffenaar (of executeur). Dit wantrouwen dient wel gestoeld te worden op concrete en objectieve feiten. Enkel subjectieve belevenissen zijn ontoereikend voor het verlenen van het ontslag.

Ontslag executeur

Als gezegd, kan om gewichtige redenen ook een executeur ontslagen worden. Een executeur is echter wat anders dan een vereffenaar. Deze wordt in het testament door de erflater benoemd. Is er geen testament, dan is er geen executeur. Overigens hoeft de erflater niet per se een executeur te hebben benoemd. Bovendien is de taak van de executeur anders. De taak van de executeur betreft het beheren van de nalatenschap. Hij mag alleen goederen verkopen om schulden van de nalatenschap te voldoen. Daarbij kan het uiteraard voorkomen, dat een erfgenaam het niet eens is met de handelswijze van de executeur.

Procedure

Wil je van die lastige vereffenaar of executeur af en is er sprake van gewichtige redenen? Dan zal een verzoek bij de Rechtbank moeten worden ingediend. In geval van een executeur wordt het verzoek ingediend bij de kantonrechter. Vervolgens zal de (kanton-)rechter beoordelen of de vereffenaar of executeur inderdaad ontslagen zal worden. Tegen deze beslissing staat hoger beroep open.

Heeft u vragen over de vereffening van een nalatenschap of executele? Neemt u dan gerust contact op.